Samsung Amerika’da PR olayının kralını yaptı: Bir çip fabrikası açacak ve 17,5 milyar dolarlık yatırım yapacağım dedi. ABD’nin en büyük iki bölgesi, Teksas ve New York aralarında inanılmaz bir yarış yaptılar bu yatırımı alabilmek için. Ve yarışı Teksas “kazandı”.
Peki neden bu yarış? Çünkü kazanın bölgesinde 2024 yılının ikinci yarısına kadar 6.500 kişi inşaat yapacak ve müthiş bir istihdam doğacak. Sonrasında da 2.000 kişilik bir yüksek teknoloji istihdamı doğacak. Orada çalışanlar, o bölgenin dışından aileleriyle gelip oturanlar, üniversiteler, vs… Çok ciddi bir fayda doğacak buradan.
Samsung neden Teksas’ı seçti? Çünkü altyapı istikrarı var, çünkü döğer tesisine çok yakın, ama en önemlisi hükümet destek verdi.
Bu arada çip ya da yonga, adına ne derseniz deyin, bu cihazlar sadece telefonların değil televizyonların hatta otomobillerin bile temel parçalarını oluşturuyor. Bugün artık tek bir otomobilde bile yüzlerce çip var. Ve en önemlisi, bir çip, tırnak büyüklüğünde ve o olmazsa arabalar çalışmıyor, arabanın en minik parçası. Kelimenin tam anlamıyla yükte hafif pahada ağır bir parça…
Peki bayram değil seyran değil ABD hükümeti niye destek veriyor? Çünkü Bden, önceki güzel saçlı başkanına kıyasla teknolojide geri kaldıklarının farkına vardı. Bunun için stratejik rekabet alanları belirledi ve çip de tabi ki bunun çok önemli bir parçası. Resmen amazon büyüklüğünde federal fonlar akıyor artık bu konuda… Bir de tabi ki otomotiv gibi konularda çok cidi üretim yapan ABD tedarik zincirlerini garanti altına almak zorunda. “Aa çip bitmiş. O zaman üretim yapmayalım” demek istemiyor ABD.
Bu arada Samsung çip fabrikası için sadece para da istemiyor: Geçen sene çok ciddi iklimsel sorunlar yaşandı Samsung’un oradaki fabrikasında. Elektrik kesintileri voltaj oynamaları, çip fabrikası gibi canı burnunda bir üretim merkezinde ciddi sorunlara neden oldu. Ciddi derken, 300 milyon doların üstünde sorunlardan bahsediyoruz. ABD “siz merak etmeyin” tadında bir güvence verdi altyapıda tekrar sorun çıkmayacağına dair.
Samsung Türkiye’de bu yatırımı yapar mı?
Gelin şimdi bu sorunu TKNLJ formatında inceleyelim:
- ABD bu yatırımı kendini süper güç olarak tanımlayan şeylerin dışına çıkmamak için yaptı. Bunun için de çok ciddi paralar verdi. Biz bu paraları verebilir miyiz? Bilmiyorum
- Biz Türkiye’de bu fabrikayı İstanbul dışı bir yere konumlandırsak İstanbul için sağladığımız altyapı ve ulaşım imkanlarını verebilir miydik? Otomotive bile veremedik adamlar kurma kararı aldığı fabrikayı alıp gittiler.
- ABD, Samsung’un en ciddi rakibi Huawei’nin patronun kızını yabancı ülkede uçaktan aldırıp gövde gösterisi yaptı. Biz bunu kimseye yapabilir miydik? Yapamazdık. Ha yapmamalıyız o ayrı… Burada ABD’nin pisliğini vurgulamak için söylüyorum bunu.
- Çin’in çip pazarında tek olmasına karşı biz kendimizi hareket etme mecburiyeti içinde hissediyor muyuz? Mesela 5 nanometrelik çipleri SİHA gibi stratejik bir konu olarak alabilir miyiz? Bunu geliştirmek için adım atar mıyız? Yoksa bak elektrikli araba yapıyoruz deyip kendimizi avutur muyuz?
- Bizim bu fabrikaya hemen sokabileceğimiz nitelikli 2.000 süper teknolojik çalışanımız var mı?
- Böylesi yatırımların 5 nanometre gibi pek minik ortamlar için üretim yaptığından inanılmaz yüksek hassasiyete ihtiyacı var. Peki de bizim ülkemiz deprem ülkesi. Deprem olmayan yerimiz yok. Teksas’ta deprem var mı? Yok… Bu önemli bir kriter onlar için
Bu kriterleri arka arkaya koyduğumuzda görüyoruz ki Samsung Türkiye’de sadece saçma sapan katlanabilir telefonlar için reklam yatırımı yapar o kadar. Onu da Google’a yapar zaten…
Bu yazıyı biraz neler olup bittiğini, ne yaparsak ne olabilir sorunsalını irdelemek için yazdım. Yoksa Samsung’un burada 17,5 milyar dolarlık yüksek teknoloji yatırımı yapmayacağını herkes biliyor. Ha yatırım yapmadılar mı? Yaptılar. Ucuz telefonlarına yüksek vergi gelmesin diye bir montaj atölyesi açtılar.
O da bir şeydir çok şey yapmayalım.