4G geldi de Türkiye çöplük mü oldu?

Yüksek mobil internet hızı ile daha fazla data kapasitesi sunan 4,5G teknolojisi, gece yarısı itibariyle Türkiye'de kullanılmaya başlandı. Resmi temaslar için ABD'de bulunan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım ile 4.5G hızında bağlandığı telefon ile internet üzerinden görüşme yaptı. ( Evrim Aydın - Anadolu Ajansı )
Binali Yıldırım

22 Nisan 2015 tarihinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yaptığı bir konuşmada şunları söyledi: Dünya 5G’yi konuşuyor. 4G’yle hiç zaman kaybetmeyelim. O zaman 3G’de 2 yıl daha sabredersek, 5G’ye geçeriz. Aksi takdirde 4G’ye geçersek Türkiye çöplük haline döner…”

Erdoğan’ın Türk Telekom’un 175. yıl etkinliklerinde kullandığı bu sözlerin hemen ardından Türkiye girdiği teknoloji yolunda değişikliğe gitti. 26 Mayıs 2015 tarihinde yapılması planlanan 4G frekans ihalesinin Ağustos ayına ertelendiği duyuruldu. Temmuz ayına gelindiğinde yapılacak ihalenin aslında 4 değil 4.5G olacağı dile getirildi. Aynı tarihlerde tüm GSM operatörleri o zamana kadar dünyada olan gelişmelerin hepsini 4.5G koydular ve buna yönelik logolar hazırlattılar. Cumhurbaşkanı yaklaşık bir yıl önce çöp olarak nitelediği teknolojinin ülkeye gelmesini Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım ile görüntülü görüşme yaparken kutladı.

Operatörler için ne değişti?
“4G gelirse Türkiye teknoloji çöplüğü olur” denen günle 1 Nisan 2016 arasında bir yıldan daha az bir süre var. Bu süre zarfında teknoloji dünyasında dramatik hiçbir değişiklik olmadı. Yeni bir 4G teknolojisi icat olmadı, 5G teknolojisinin bundan birkaç sene önce 2020 olarak ilan edilmiş çıkış tarihi daha erkene alınmadı…

Dünyanın başka hiçbir yerinde kabul görmemiş bir söylem, 4.5G markası operatörlere hiçbir yenilik getirmedi. Çünkü operatörler zaten her zaman yaptıkları gibi dünyanın en son teknolojilerini getireceklerdi ihale ne zaman yapılırsa yapılmış olsun… Teknoloji daha da ucuzlamadı. Hatta ihalenin yapıldığı tarihle ilk yapılması gereken tarih arasındaki döviz kuru yüzünden operatörler onlarca milyon TL zarar etti.

Türk üreticiler için ne değişti?
4G’nin ertelenmesinde ve 4.5G’ye dönüşmesinde en büyük etkenin Türk baz istasyonu üretmek için adım atan şirketlere ait olduğu söyleniyor. 15 Nisan 2015 tarihinde konuşma yapan Erdoğan’ın “buraya gelmeden önce brifing aldım” cümlesindeki brifingin bu firmalardan biri tarafından verildiği iddia ediliyor.

Bu geçen zaman içinde firmalar Türk baz istasyonlarını yaptıklarını dile getirdiler. Bu baz istasyonları çok iyi çalışacak ve hızlı bir biçimde Türk kullanıcılarını internete bağlayacaktı. Ne var ki baz istasyonları duyurulana kadar GSM operatörleri 13 bin 4G baz istasyonu kurulumu yapmıştı bile. Her ne kadar Türk baz istasyonunu ilk biz kurduk, ilk anlaşmayı biz yaptık biz test ettik deseler de operatörler Türk baz istasyonunu kucaklamadı. Bunu da üreticilerin sözlerinden anlamak mümkün: Lütfen Türk baz istasyonlarına bir şans verin!

Tek kazançlı çıkan politikacılar
4 veya 4.5 olsun, operatörler 1 Nisan’da yaptıkları çalışmaların ilk meyvelerini aldılar. Her ne kadar 300 megabitin üstünde hızlar dile getirildiyse de ilk birkaç gün sadece 100 megabitler seviyesine erişmek mümkün oldu. Türkiye’deki baz istasyonlarının sadece 9’da birinin 4G uyumlu olduğunu düşünecek olursak bu hızlar şimdilik normal. Ancak Türkiye’nin her tarafı 2023 yılında 4G ile kapsanabilecek.

Yine de bu, politikacıları bu kadar sekteye uğrattıkları teknoloji dünyası şovlarından alıkoymadı: ABD’de bulunan Recep Tayip Erdoğan ile yapılan görüntülü görüşme akabinde birçok toplantılar yapılarak hükümetin bu konuya verdiği büyük desteğe övgü dolu sözler söylendi.

Kesinlikle çöplük değil
Cumhurbaşkanı veya danışmanları ne derse desin Türkiye 2000 yılında hayata geçmiş 3G teknolojisini 2020 yılına kadar kullanamazdı. GSM operatörleri zaten dünyanın en gelişmiş sistemlerini alacak ve kullanacaklardı. Cumhurbaşkanı öyle söyledi diye daha az ya da çok yatırım yapmadılar. Hatta GSM şirketleri 4G’yi devletin fiber döşemesi konusunda getirdiği engellemelere rağmen yaptı.

Bu şartlar altında Türkiye’de kullanılan mobil hızı çok takdir etmek gerekiyor.