Steve Jobs: Hep ayrı yazılacak “dahi” anlamında biri

Hayatının son gününe kadar çalıştı. Neredeyse son gününde, 4S nasıl çıkacak diye bakacaktı. Müthiş br insandı. Hayat hikayesini daha önce sitemizde yayımlamıştık. Tekrar yayımlamakta fayda var:

Steve Jobs teknolojinin de merkezi olan Kaliforniya’da Mountain View’da doğdu. Bir aile tarafından evlatlık alınmıştı. Jobs’un biyolojik ailesi de çok enteresan isimlerdi: Babası sonradan politik bilimler profesörü olan bir Suriyeli, annesi ise bir dil bilimciydi.

Okulun bitirdikten sonra HP’de çalışmaya başladı. Orada hayatını değiştirecek olan, Steve Wozniak ile tanıştı. Fırtınalı bir üniversite hayatının ardından Kaliforniya’ya döndü ve Wozniak ile tekrar yolları kesişti. 1974 yılında Atari fabrikasına teknisyen olarak girdi. Burada biriktirdiği parayla Hindistan’a Budist olmaya gitti ve oradan saçları kesilmiş olarak geri döndü. Dönüşünde tekrar Atari’de çalışmaya başladı. Breakout adı verilen oyunun devreleriyle uğraşan Jobs’a Atari’den ilginç bir öneri geldi: “Cihazdan kaldırmayı başaracağın her çip için sana 100 dolar…” Jobs 50 devreyi ortadan kaldıracak bir tasarım yarattı ancak bu tasarım seri üretime geçemeyecek kadar küçük ve sıkışıktı. Atari de ona 5 bin dolar yerine 700 dolar verdi.

1976 yılında Steve Jobs, Steve Wozniak, Ronald Wayne ve Mika Markkula Apple’ı kurdu. Jobs Wozniak’ı bilgisayar toplayarak satma konusunda ikna etti. 1978 yılından 1983 yılına kadar oldukça çalkantılı yıllar geçiren Apple çıkışı yeni bir CEO arayışında buldu. 1983 yılında Steve Jobs John Sculley’e Pepsi Cola’yı bırakması için şu teklifte bulundu: “Hayatının sonuna kadar şekerli su mu satacaksın yoksa benimle gelip dünyayı mı değiştireceksin?”

1984 yılında George Orwell’in 1984 romanına atıfta bulunan bir reklam kampanyası ile ilk Macintosh bilgisayarlar tanıtıldı. Macintosh oldukça ilgi gördü ve bu cihaz ilk ticari başarı yakalayan kişisel bilgisayar oldu.

Ancak şirket içindeki çekişmeler ve güç savaşları yüzünden Sculley, kendini işe alan Jobs’un şirket içindeki görevlerine son verdi ve onu kapının önüne koydu.

Jobs dışarı çıkar çıkmaz hemen bir bilgisayar şirketi kuran Jobs bunun adını Next koydu. Kişisel bilgisayarların zamanının geçeceğini öngören Jobs, bunu kişilerarası bilgi paylaşımı yapan bir cihaz olarak tanımladı ve belki de 1986 yılından henüz protokolleri bile tam oturmamış interneti öngördü. Cihazın mükemmel olması satılmasını gerektirmedi ve sadece 50 bin adet dağıtılabilen cihazın hikayesi başarısızlıkla sonuçlandı.

Jobs hayatı boyunca birçok denize oltasını bıraktı. 1986 yılında StarWars filmlerinin yaratıcısı Lucas film grubundan bir şirket satın aldı. Şirket için 10 milyon dolar vermişti. Uzunca bir süre şirket çalkantılı bir dönem yaşadıktan sonra Disney’den yardım ve detek almaya başladı. Türkiye’de oyuncak hikayesi adıyla oynayan Toy Story şirketi patlattı. Böcek Hikayesi, Cavanarlar, İnanılmaz Aile, Arabalar, Kayıp Nemo, Ratatuy, Wall-e, Yukarı… Tüm bu filmler dünyanın sinema ve animasyon tarihinde yepyeni bir çizgi yarattı. Bu çizginin adı Pixar oldu. 2004 yılında Disney ile Steve Jobs anlaşamadı. Disney ortaklığı yenilemedi. Jobs kendine başka bir ortak buldu ve sadece üç yıl sonra Disney Pixar’ı 7.4 milyar dolara satın almak zorunda kaldı. Jobs Disney’de yüzde 7 pay sahibi oldu ve bu pay soyadı Disney olan aile üyelerinin payından büyüktü…

Tekrar 1996 yılına dönülecek olunursa… Apple kapının önüne koyduğu Jobs’un yarattığı Next firmasını 429 milyon dolar vererek satın almak zorunda kaldı. Çünkü kendini geliştiremiyordu. Jobs şirketin içine tekrar girdi. Next bilgisayarlarının işletim sistemini daha da geliştirerek bugünkü Mac OS altyapısını hazırladı. Kendinden önce şirketlere verilen Macintosh üretim hakkını ortadan kaldırabilmek için lisans ücretlerini inanılmaz bir seviyeye çekti.

2000 yılında resmi olarak şirketin CEOsu oldu. Çevresindekilere ona iCEO olarak seslenmelerini istedi.

Sonrasında bildiğimiz dalga başladı. Önce iPod, ardından iTunes çıktı. 2007 yılında telefon işine girdi, tablet işine girdi, ince bilgisayar işine girdi ve inanılmaz başarılara imza atarak şirketini Amerika’nın en değerli kurumu haline getirdi.

Şirketinden yılda 1 dolar maaş alıyor olsa da 5.4 milyon Apple, 138 milyon Disney hissesi var. Forbes dergisi onun mal varlığını 5.1 milyar dolar olarak öngörüyor.

3 evlilik içi, bir evlilik dışı çocuğu olan Jobs, Joan Baez ile bir ara birlikte olmuş hatta bazıları onların evlenmiş olabileceğini bile öne sürüyor. Bir Beatles hayranı olan Jobs işinde onların modelini kullandığını söylüyor: “Dördünün de negatif yönleri var ve bunları paylaşıp dengeliyorlar. Bir araya geldiklerinde toplamları her birinin gücünden fazla bir çıktı veriyor.”

En ilginç hikayelerden biri de Steve Jobs’un Dell bilgisayarlarının sahibi Michael Dell ile atışması: Jobs bir toplantıda Dell bilgisayarlarını inovasyondan uzak bej kutular olarak tanımlıyor. Michael Dell de Apple’ın karmaşa dolu bir şirket olduğunu söylerken “ben olsam o şirketi hemen kapatır yatırımcılara paralarını iade ederdim” diyor. Sonrasında Apple’ın değeri Dell’in üstüne çıkınca Jobs çalışanlarına şöyle bir elektronik posta gönderiyor: “Takımım görüyoruz ki Dell geleceği görmekte o kadar da iyi değil. Hisselerimiz şu anda Dell’in üstünde. Hisseler iner çıkar ama bugün biraz düşünme zamanıdır.”

2004 yılında pankreas kanseri teşhisi konan Jobs her tür kemo ve radyoterapiyi reddetti. Diyet yaparak tümörün üstesinden gelinebileceğini söyledi ve 2004 yılında yayılan haberlere göre bunu da başardı. Ancak sağlığıyla ilgili haberler ayyuka çıkıp kendisi de birkaç toplantı kaçırınca basına “ölümümle ilgili abartılı raporlar var” açıklamasını yaptı. Yerini Tim Cook’a bıraktıysa da geri döndü, önemli sunumlara bizzat katıldı ancak 24 Ağustos’ta yerini tekrar Tim Cook’a bıraktı.