GSM dünyasının en önemli konularından biri olan ara bağlantı ile ilgili yanlış bilinenleri sizlerle paylaşmak istiyorum. Öncelikle ara bağlantı ücreti ne demek onu tanımlayalım: Diyelim ki siz Avea abonesisiniz. Avea’dan bir arkadaşınızı aradınız. Bunun karşılığında bir para veriyorsunuz doğal olarak. Bu para Avea’da kalıyor. Ama diyelim ki siz Vodafone’dan bir arkadaşınızı aradınız. Yine belirlenmiş ücretinizi veriyorsunuz Avea’ya. Ama Avea, siz Vodafone ile konuştuğunuz için o şirkete sizden aldığı paranın bir kısmını veriyor.
Bunu niçin veriyor? Çünkü GSM hatları sevgi gibi paylaştıkça çoğalan bir şey değil. Siz Avea’dan Vodafone’u aradığınızda Vodafone’un şebekesine bir meşguliyet veriyorsunuz. Bu da teorik olarak bir Vodafone abonesinin Vodafone’dan bir diğer kişiyi aramasını, dolayısıyla Vodafone’un para kazanmasını engelliyor. Dolayısıyla ara bağlantı ücretinin var olmasının çok geçerli bir sebebi var.
BTK yıllar içinde bu ara bağlantı ücretlerinde çok önemli düşüşler yaptı. 10’lu kuruşlardan 2’li kuruşlara kadar geldi. Son durumdaki tablo şu: Avea 2.6 kuruş, Vodafone 2.58 kuruş, Turkcell 2.5 kuruş sonlandırma ücreti belirlendi.
Şu anda Avea ve Vodafone gibi şirketlerin üst yönetimi, kimi toplantılarda ara bağlantı ücretlerinin aslında sıfır olması gerektiğini söylüyorlar. Niçin ikinci ve üçüncü şirket bunu söylüyor? Çünkü abone sayısı olarak bakıldığında ikisinin toplamı yüzde 50’nin altında. Yani onların abonelerinin Turkcell’i araması olasılığı çok daha yüksek, çünkü Turkcell’in aboneleri onların ortalama iki katı…
Şimdi gelelim kamuoyuna verilmek istenen yanlış mesajlara. Bu yanlış mesajlar “ara bağlantı ücretleri yüzde 20 düştü, şimdi bizim konuşmalarımız da yüzde 20 düşecek” yönünde oluşuyor. Bir kere hiçbir şirket fiilen bu düşüşlerin yüzde 100’ünü son kullanıcıya yansıtamaz. Bu bir. İkincisi Mevcut indirim sizin maliyetlerinizin kaçta kaçını kapsıyor, bunu düşünmeniz lazım: Diyelim ki siz bir ekmek fırını çalıştırıyorsunuz. Diyelim ki Fırıncılar Teknoloji Kurumu FTK bir karar çıkardı ve unun fiyatını yüzde 20 düşürdü. Bunun ekmeğe yüzde 20 yansıması mümkün değil. Çünkü fırın için kullandığınız elektriğin, fırın işçisinin, suyun ve odunun fiyatı değişmedi. Unun toplam maliyetleriniz içindeki oranının ne olduğuna bakmanız lazım. Diyelim ki 100 kuruşluk bir ekmek için 50 kuruşluk un kullanıyorsunuz. Buradaki yüzde 20’lik düşüş ekmekte 10 kuruşa, yani yüzde 10’a tekabül eder.
Şimdi bunun üstünden dikkatlice konuşmak gerekirse… Özellikle piyasaya yeni oyuncuların girdiği ülkelerde, pazarın yeni oyuncularının korunması adına bunları yapmak çok doğru bir iş gibi geliyor bana. Ama dünya üstündeki teamüllere bakacak olursanız son yıllarda özellikle Avrupa Birliği sınırları içinde asenkron ara bağlantı ücretlerinin kaldırılması, herkesin eşit ücret vermesi gibi durumlar söz konusu. Bunun bir nedeni de şu olabilir: Avrupa’da bile uzun yıllardır eni operatörler girmiyor pazara…
Bizim en genç operatörümüzün ne zaman girdiğine bakacak olursanız, neredeyse on yıldan fazla olmuş. Sizce de pazara gireni korumak için fazlaca zaman geçmedi mi? Biraz bunları da düşünelim…
Bütün bu anlatılanların ışığında, yetkili kişiler ve özellikle de basın mensuplarının halkı gereksiz beklentiler içine sokmamasını özellikle rica ediyorum. Ara bağlantı düştü diye fiyatlar düşmez, hele o oranlarda hiç düşmez.