Bu yıl Mart ayında başlayan güvenli internet / sansürlü internet polemiğinin üstünden 6 aydan fazla vakit geçti. Şimdiye kadar farklı şirket ve hizmet alanları için verdiğim iletişim ve raporlama hizmetini BTK ve konuları için kullanmak istedim. BTK’nın konuyu nasıl yönettiğini, sosyal paydaşlarının neler dediğini, gazetelere haberlerin nasıl yansıdığını, bunların hangilerinin negatif, hangilerinin pozitif olduğunu sizler için araştırdım.
Buradaki amacımız birilerini kötülemek, iyi bir yere götürmek veya konu dışına tutmak değil. Tamamen iletişimci gözlüğüyle filtre, sansür… adına ne derseniz deyin gazetelere nasıl yansıdı konusunda bir araştırma yaptım. Araştırmanın mantığı çok basitti: 1 Marttan Ağustos sonuna kadar çıkan tüm BTK haberlerini Medya Takip sitesinden indirdim. Sonra bunları AVD Araştırma Ve Danışmanlık Hizmetleri Limited Şirketi’nin sahiplerinden Ufuk Aydın ile paylaştım.
AVD nedir diye kısaca bahsetmek gerekirse… Artık kurumlar haberlere kaç tane çıkmış, kaç sütun santim çıkmış diye bakmıyorlar. Bakmamalılar da. Çünkü o dünya eski, yaşlı ve iletişimtrak abilerimizle birlikte gömülmek üzere. Yeni modeller çıkıyor. Gelişen teknolojiyle birlikte farklı raporlama imkanları çıkıyor karşımıza. Ufukla yaptığı işin en başındayken tanıştık. Heyecan içinde anlattı projesini: Haberleri sizin ve rakiplerinizin konularına göre ayırıyor. Teker teker haberlerin negatif ya da pozitif bileşenlerine ayırıyor. Sayfanın sağında ya da solunda olmasına, resimli ya da resimsiz, başlıkta şirket bahsi geçiyor geçmiyor gibi şeyleri arka arkaya koyarak sizi puanlıyor. İnanılmaz bir sistemi var. Ve sonunda neyi çalışmışsınız neyi çalışmamışsınız notunuz kaç söyleyiveriyor.
Parantezi kapatalım. BTK haberlerini geniş bir araştırmacı kadrosuyla elden geçiren AVD bizim için bir sunum hazırladı. Sunumun el sürülmemiş halini buradan sizinle paylaşıyoruz.
Eğer yazıyı sonuna kadar okumak istemeyenler varsa hemen burada kesip gidebilmeleri için yazalım: BTK gelen tüm eleştirilere rağmen konuyu mükemmele yakın yönetmiş. Bunun altındaki faktörleri size sayabiliriz. Konuyla ilgili bu kadar negatif algının olduğu, olabileceği bir noktada BTK bütün iletişim şirketlerine ders verircesine sadece yüzde 31’lik bir negatif haber çıktısıyla konunun içinden çıkabilmeyi başarmış.
Konunun paydaşlarının tamamına yakınının negatif bir söylem içinde olduğu durumda tek başına tüm paydaşlara göğüs gererek yüzde 61 olumlu haber çıkarmak gerçekten de her baba yiğidin harcı değildir. Çok büyük başarıdır. Bu noktada karşı sesleri yetersiz ve dağınıklığı gündeme getirilebilir ama liglerin başladığı şu günlerde hepimiz biliriz ki galibiyet yenen takımın başarısına bağlanır, yenilenin beceri eksikliğine değil.
Gelelim detaylara…
1 Mart – 25 Ağustos tarihleri arasında içinde BTK ve güvenli internet geçen 364 haber taranmış. Bu haberlerin 145 adedi yerel gazetelerde çıkmış. Haber kaç kişinin eline ulaşmış diye baktığımızda 83.5 milyon kişi bu haberi görmüş. Ancak haberin sayfa üstündeki yeri, konumu göz önünde bulundurulduğunda haberi gören insan sayısı daha da azalıyor ki buna net erişim diyoruz. Güvenli internet net olarak 60 milyona yakın kişi tarafından görülmüş.
Haber sayısı olarak söylediğimiz gibi sadece yüzde 31’i olumsuz içerik taşıyor. Ancak erişim, özellikle de net erişim olarak bakıldığında haberlerin sadece yüzde 15’inin olumsuz olarak görüldüğü tahmin ediliyor. Bunun nedeni çok basit: Olumsuz haberler genellikle küçük sayfalarda, resimsiz ve ilgi çekmekten uzak bir biçimde yayımlanmış. Oysa pozitif haberler hep en büyük gazetelerde, en önemli sayfalarda ve olumlu başlıklarla çıkmış. Genellikle bu başarı da kolay kolay yakalanacak bir şey değildir. Bu iletişimi yöneten kişi gerçekten takdiri hakediyor.
Negatif haberler Haziran ayı içinde sıkışıp kalmış. Oysa pozitif haberler, olması gerektiği gibi birkaç aya yayılmış ve daha çok akılda kalıcı olmuş. Haberler yüzde 69 gibi bir oranla büyük kupürler halinde gazeteye girmiş. Bu çok önemlidir ve basın toplantılarından sonra dahi böylesine bir oranda büyük çıktı almayı beklemeyebilirsiniz. (Bunu okuyan meslektaşlarım beni anlayacaktır). Yüzde 86’sı bunun okunduğu sağ sayfada, konu yüzde 74 gibi büyük bir oranla yazının başlığında çıkmıştır. (Buna da çok sık rastlanmaz. Genelde gazeteci ve editörler haber reklam kokmasın diye konu ve markaları başlıktan kaçırırlar) Haberin makyajına bakacak olursak yüzde 86 gibi dev bir oranla sağ sayfada, yüzde 76 gibi bir oranla tepede ve yüzde 78 gibi bir oranda bu konuya özel haberlerin içinde çıkmıştır. Yani bütçe görüşmeleri arasında “bu arada güvenli internet için de şunu dediler” gibi kıvırma haber değildir bunlar…